Παρασκευή 21 Νοεμβρίου 2008

Αρχοντόμαγκες Ρεμπέτες!

Οι ρεμπέτες.Η λέξη 'ρεμπέτης' προέρχεται από την τούρκικη λέξη 'ρεμπετ' που σημαίνει άτακτος, αλανιάρης. Οι ρεμπέτες ήταν άνθρωποι της φυλακής, της παρανομίας, του περιθωρίου, της φτωχολογιάς. Γενικά ήταν άνθρωποι κατατρεγμένοι, με βάσανα και με καημούς και απείχαν από τους ρυθμούς ζωής της 'πολιτισμένης' κοινωνίας. Είχαν, ούτε λίγο ούτε πολύ, αναπτύξει έναν δικό τους τρόπο ζωής. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι ήταν και επικίνδυνοι ή εγκληματίες, απλώς στην πλειοψηφία τους είχαν αναπτύξει συνήθειες που έρχονταν σε σύγκρουση με τους νόμους του κράτους (κάπνισμα χασίς, φασαρίες κ.τ.λ.) και κατέληγαν πολλές φορές στη φυλακή.Πολλοί υποστηρίζουν ότι το ρεμπέτικο τραγούδι γεννήθηκε στην φυλακή και στον τεκέ. Πράγματι η φυλακή και ο τεκές ήταν οι χώροι που οι ρεμπέτες έγραψαν και τραγούδησαν τα τραγούδια τους, τα βάσανα και τους καημούς. Απ' την φυλακή πέρασαν πολλοί γνωστοί σήμερα ρεμπέτες, άλλοι για μικροαδικήματα ενώ άλλοι όχι και έζησαν την φρίκη και τις δυσκολίες της. Εκεί με αυτοσχέδια όργανα (συνήθως μπαγλαμαδάκια που ήταν μικρά σε μέγεθος και κρυβόντουσαν εύκολα) έγραψαν πολλές μελωδίες και τραγούδησαν τον πόνο τους ,την αδικία της κοινωνίας και την ζωή τους. "Η φυλακή είναι σχολείο" λέει ένα παλιό μουρμούρικο τραγούδι. Γενικά, οι φυλακές αποτέλεσαν βασικό στοιχείο στην θεματολογία του ρεμπέτικου τραγουδιού.Ο δεύτερος σημαντικός χώρος ήταν ο τεκές. Οι ρεμπέτες και οι μάγκες των πόλεων είχαν την κακή συνήθεια του καπνίσματος χασίς. Στις αρχές του 20ου αιώνα μαζευόντουσαν στους τεκέδες όπου κάπνιζαν κατά ομάδες ναργιλέ με τούρκικο χασίς. Μέσα σε αυτούς τους αυτοσχέδιους πολλές φορές τεκέδες υπήρχαν οργανοπαίχτες που συνόδευαν την παρέα. Ο Μάρκος Βαμβακάρης στην αυτοβιογραφία του εξηγεί πως άρχισε να παίζει μπουζούκι και να γίνεται γνωστός μέσα σε τεκέδες. Η χρήση χασίς ,βέβαια, ήταν παράνομη αλλά οι νόμοι δεν εφαρμόζονταν κατά γράμμα. Επί δικτατορίας Μεταξά ,όμως, οι χρήστες χασίς κυνηγήθηκαν άγρια και φυλακίστηκαν. Οι μάγκες και οι ρεμπέτες κάπνιζαν χασίς σε λόφους ή και σε σπηλιές. Υπήρχαν βέβαια, και τα πιο σκληρά ναρκωτικά στον υπόκοσμο των πόλεων και μερικοί ρεμπέτες βούτηξαν σε αυτά , όπως ο Ανέστος Δελιάς που πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης στα 28 του χρόνια.Οι ρεμπέτες όμως είχαν αναπτύξει την δική τους κοινωνία μέσα στην κοινωνία. Συγκεκριμένο ντύσιμο (κουτσαβάκηδες), ιδιαίτερη διάλεκτο (αργκό), αισθηματική ζωή πολυτάραχη. Οι πιο πολλοί είχαν τις δουλειές τους και προσπαθούσαν να τα βγάλουν πέρα. Η μουσική , βασικό κομμάτι της ζωής τους, ήταν μέσο έκφρασης των συναισθημάτων τους και έτσι μοιράζονταν τα προβλήματα με τους γύρω. Μερικά από αυτά τα προβλήματα , όπως η έλλειψη παιδείας, η φτώχια και το χαμηλό κοινωνικό επίπεδο βρήκαν, πιθανότατα, διέξοδο στο χασίς και τη μουσική. Παρόλα αυτά δεν έπαψαν να πιστεύουν στα ιδανικά τους. Η αξιοπρέπεια και η τιμή ήταν βασικό μέλημα τους, η αγάπη προς την γυναίκα και ιδιαίτερα προς την μάνα ξεχωριστή, η φιλία, η αλληλεγγύη και η αλληλοβοήθεια δείχνει την μεγαλοψυχία τους.Οι άνθρωποι που ασχολήθηκαν με το ρεμπέτικο δεν ήταν μόνο οι μάγκες του Πειραιά. Υπήρχαν και οι Έλληνες πρόσφυγες από τα παράλια της Μικράς Ασίας, οι οποίοι διατήρησαν το Σμυρναίικο στυλ στο ρεμπέτικο τραγούδι και συνδέθηκαν αρκετά με τους μάγκες των πόλεων (είχαν και αυτοί για παράδειγμα την συνήθεια του καπνίσματος χασίς...). Τέλος, ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο αποτελούν οι γυναίκες του ρεμπέτικου τραγουδιού, που κι αυτές κρατάνε μια διαφορετική στάση σε σχέση με αυτήν της "καλής κοινωνίας" ή των γυναικών της υπαίθρου. Γυναίκες όπως η Στέλλα Χασκίλ, η Ιωάννα Γεωργακοπούλου, η Σωτηρία Μπέλλου (μεταπολεμικά), η Νταίζη Σταυροπούλου (ηχογράφησε μόνο 28 τραγούδια) ή οι τραγουδίστριες του Σμυρναίικου-ρεμπέτικου όπως η Αμπατζή, η Εσκενάζη, η Παπαγκίκα, η Πολίτισσα άφησαν το στίγμα τους στο ρεμπέτικο τραγούδι.

16 σχόλια:

  1. Ανώνυμος21/11/08 12:13 μ.μ.

    Δέν είναι καιρός πού πρωτοάκουσα ρεμπέτικα αλλά απο τότε έχω κολλήσει.Φοβεροί τύποι.
    marian.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. marian.
    Kαλός όρισες στο αληθινό ελληνικό τραγούδι οι τύποι που λες ήταν ροκάδες στην εποχή τους και μέχρι σήμερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Γειά σου ρε σύντροφε με τα ωραία σου ! Τα ρεμπέτικα είναι τα blues της Ελλάδας . Δεν ακούγονται με λέλουδο στο τραπέζι, ουίσκι και ξηροκάρπιο ή κρασί ξεροσφύρι......πράγμα που συμβαίνει στα - κατ'όνομα μόνο - ρεμπετάδικα της Αθήνας. Θέλει άλλα αρώματα....
    Έτσι κι αλλιώς οι μάγκες..δεν υπάρχουν πια...αντικαταστάθηκαν απο σκατόμαγκες νταβάδες ! Καλό είναι να θυμόμαστε εκείνους λοιπόν που ήξεραν τι σημαίνει μπέσα !

    Το τσίπουρο της Κυριακής στην υγειά σου σύντροφε !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Α ! Με γειά το νέο κουστουμάκι του blog σου ! Καλοφόρετο !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Να σε το αφιερώσω για !

    http://www.youtube.com/watch?v=M9lt26OOnGk

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. δεν το συζητώ..
    από μόνο του το ρεμπέτικο τραγούδι κρύβει μια μεγάλη ιστορία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Χρώματα κι' αρώματα και τεράστια πράγματι η διαφορά με τα τότε καφέ αμάν και τα σημερινά σκυλορεμπετάδικα.Ο Ρεμπέτης θα πάει να διασκεδάσει κάθε φορά που θα βρεθεί με λεφτά στην τσέπη και όχι για μόστρα. Το νέο κουστουμάκι η' καλύτερα τζηνάκι γιατί τα κουστούμια γενικά τα αποφεύγω φτιάχτηκε έτσι για αλλαγή μιας και άλλη αλλαγή δεν βλέπω στόν ορίζοντα.Στήν υγειά σου συντρόφισσα και καλό Σ.Κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Και ιστορία και αντίσταση και πάθος αλλά και γλυκιά αμαρτία.
    Γειά σου kat και καλό Σ.Κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ανώνυμος21/11/08 7:48 μ.μ.

    Καλησπέρα.Δηλαδή με τον τρόπο ζωής τους κάνανε ένα είδος αντίστασης;
    Kαι ρε φίλε άνοιξε τα μέλια σου.
    marian.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. marian.
    Ολη τους η ζωή μέσα στήν αντίσταση και κόντρα σε κάθε είδους εξουσία. Το mail είναι Ο.Κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. πολύ ενδιαφέρουσα η αναφορά σου στό ρεμπέτικό και στούς ρεμπέτες.Μέγας ο Βαμβακάρης!Τό απόλαυσα δεόντως!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. κοκκινη κισσα.
    Πριν πολλά χρόνια ένας ρεμπέτης μου έλεγε μπορεί να ακούσεις κάποιο τραγούδι που μελαγχολικά θα σε ταξιδέψει προς κάτι που δεν ξέρεις, αλλά φαίνεται να υπάρχει από πάντα στην ψυχή. Τότε σίγουρα ακούς ένα παλιό ρεμπέτικο τραγούδι.
    Την καλησπέρα μου και καλό Σ.Κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Γουάου. Και πέρυσι προσπαθούσα να εξηγήσω σε έναν ξάδελφό μου Αργεντινό τι είναι το ρεμπέτικο.
    Μάλλον θα το κάνω copy και θα του το μεταφράσω. Τόσο πλήρες κείμενο...
    Καλό ΣΚ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Να είσαι καλά ρε Αργεντίνε καλό είναι να μας μαθαίνουν σιγά σιγά.
    Καλό Σ.Κ.και σ'εσένα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ανώνυμος22/11/08 12:47 π.μ.

    I like your blog.
    Paulo
    Portugal

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Thanks for the comment
    well came and good morning paulo!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αν είσαι δημοσιογράφος άντε γεια... εδώ είναι μόνο για bloggers.Τα μπινελίκια ελεύθερα!